Landrestauratie goed voor CO2-opname en biodiversiteit

Uit recent onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat landrestauratie wereldwijd de potentie heeft om bij te dragen aan verduurzaming op het gebied van voedsel en landbouw, water, biodiversiteit en klimaatverandering. Wereldwijd kan naar schatting vijf miljard hectare land worden gerestaureerd met behulp van verschillende herstelmaatregelen. Dit resulteert in verbeteringen voor bodemkoolstof (CO2-opname), water, landbouwproductie en biodiversiteit.

Het PBL-onderzoek naar het mondiale potentieel van landrestauratie is uitgevoerd op verzoek van het VN-Verdrag ter Bestrijding van Woestijnvorming (UNCCD), dat is ingesteld om landdegradatie, woestijnvorming en droogte tegen te gaan. Het verdrag heeft betrekking op de verbetering van de levensomstandigheden van mensen in droge gebieden en het herstel van aangetaste gronden en bodems.

Mogelijke landherstelmaatregelen

Er zijn diverse mogelijkheden om de circa vijf miljard hectare te herstellen. De maatregelen omvatten onder andere agroforestry, verbeterd bodembeheer, begrazingsbeheer en verbetering van grasland, fysieke maatregelen, bosbouw en assisted natural regeneration.

Op het Klimaatplein werd eerder al uitgebreid beschreven waar in de landbouw wereldwijd de uitstoot van broeikasgassen kan worden voorkomen door onder andere beter bodembeheer.

Landrestauratie verbetert ecosysteemfuncties

Door de uitvoering van herstelmaatregelen verbeteren de landconditie en ecosysteemfuncties tussen 2015 en 2050. Landrestauratie verhoogt de landbouwopbrengsten tot 10% in sommige regio’s. Het verlies van natuurlijke gebieden aan landbouwuitbreiding neemt af en minstens 11% van het geschatte verlies van biodiversiteit kan tussen 2015 en 2050 worden voorkomen. De koolstofopslag in de bodem neemt toe en het verlies van koolstof in de vegetatie wordt verminderd, waardoor het verlies van 60 Gt koolstof vanuit land wordt omgedraaid naar een netto opname van koolstof door land van 17 Gt.

Landrestauratie in Sub-Sahara

Het totale gebied waar herstel potentieel plaats kan vinden is naar schatting 5,2 miljard hectare. Landen in Sub-Sahara Afrika hebben naar oppervlakte de grootste mogelijkheden; opgeteld ligt daar bijna de helft van het geschatte potentiële areaal dat kan worden gerestaureerd. Sub-Sahara Afrika heeft ook relatief het meeste areaal land waar landdegradatie speelt en is de regio die naar verwachting tot 2050 de grootste uitbreiding van landbouwgebied zal hebben. Dit onderstreept het belang van de grote inzet op landrestauratie in deze regio.

Investeringen nodig

Om de huidige doelstellingen van landen ten aanzien van landrestauratie uit te voeren, zijn gedurende tien jaar investeringen nodig die worden geschat op 0,04% tot 0,21% van het jaarlijkse mondiale BBP. Het stimuleren van landherstelmaatregelen vraagt ​​om een ​​integrale en samenhangende aanpak van governance en projectontwikkeling. Landrestauratie kan het verlies aan biodiversiteit beperken maar niet stoppen; daarvoor zijn aanvullende systeemveranderingen nodig.

Bodemherstel ook in Nederland actueel

Door de hoge stikstofdepositie is het functioneren van stikstofgevoelige ecosystemen in Nederland onder druk komen te staan en zijn natuur- en bodemkwaliteit afgenomen. Rijk en provincies zetten er op in om via bron- en natuurherstelmaatregelen natuurkwaliteit weer te gaan verhogen; hiertoe is ook wetgeving aangenomen. Op het Klimaatplein verscheen eerder al een blog over de broeikasgassen en stikstof in de Nederlandse landbouw. In het kader van de EU Biodiversiteitsstrategie zal de Europese Commissie naar verwachting dit jaar met juridisch bindende doelstellingen komen voor natuurherstel in ecosystemen die het grootste potentieel hebben om CO2 op te slaan en een bijdrage kunnen leveren aan klimaatadaptatie.